Dünya Gazetesi –
Bir zamanlar İpekyolu güzergâhı üzerinde bulunan Güneydoğu Anadolu Bölgemiz Fırat ve Dicle nehirlerinin suladığı bereketli ovaları ile zenginlikleriyle dillere destan bir masal bölgesi idi.
Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yaptığı için kültür ve sanat zenginliğine de sahip olan bölgemiz ‘Yukarı Mezopotamya’ olarak aynı zamanda önemli bir cazibe merkezi idi.
Bölgemizin tekrar eski günlerindeki güzelliğine, zenginliğine ve ihtişamına kavuşması hepimizin ortak amacı ve dileğidir.
Bu amaçla; bölgenin önemli bir kültür, turizm, eğitim, üretim ve ticaret merkezi olmasını sağlayacak ve bölge insanına iş ve aş sağlayacak projelerin hazırlanması gerekmektedir.
Güneydoğu Anadolu Bölgemiz için gerekli projeler, bölgede bulunan üniversitelerimiz ile sanayi ve ticaret odaları tarafından müşterek olarak hazırlanabilir ve ilgili kamu kurumlarına sunulabilir.
Hazırlanacak projeler bölge insanlarına iş ve aş, bölgeye ve güzel ülkemize huzur ve mutluluk getirecektir.
Hazırlanacak projelere örnek olarak:
1- Kültür ve turizm projeleri olarak:
a) Çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış olan bölgenin çok sesli, çok renkli kültür ve sanat zenginliklerinin ortaya çıkarılması ve uluslar arası tanıtımının yapılması.
b) Bölgenin el sanatları (Kuyumculuk, gümüş telkari işlemeciliği, bakırcılık, halıcılık, ipekli dokumacılığı, cam işlemeciliği, deri işlemeciliği, terzilik vb. gibi) zenginliklerinin ortaya çıkarılması ve geliştirilmesi amacıyla kursların düzenlenmesi, meslek liselerinin açılması (Örneğin Diyarbakır’da kuyumculuk meslek lisesi ve kursları, Mardin Midyat’ta gümüş işlemeciliği ile taş işlemeciliği kursları ve meslek liselerinin açılması gibi)
c) Bölgenin çok zengin mutfağının ortaya çıkarılması (Şanlıurfa’da aşçılık, turizm ve otelcilik meslek liselerinin açılması)
d) Bölgede bulunan Antik Ören yerlerinin korunması, canlandırılması ve bu yerlerin kültür ve sanat etkinlikleri ile film çekimlerine açılması. Örneğin, Fırat Nehri kenarındaki İskender’in askeri karargahının da bulunduğu modern şehir Zeugma, Harran Ovası’ndaki yaşam ve İpekyolu üzerindeki konaklama merkezleri(kervansaraylar) ile yöresel mimariye uygun evler, çarşılar ve kültür değerleri onarılabilir, canlandırılabilir ve turizme açılabilir.
e) Bölgenin folklor zenginliğini bir bütün olarak sunabilecek (Anadolu Ateşi dans gösterisi benzeri) gösterilerin hazırlanması ve örneğin MEZOPOTAMYA VADİSİ olarak ulusal ve uluslararası festivaller şeklinde sunulması.
f) Bölgede üretilen el sanatları ürünleri ile mutfak ürünlerinin bu tür festivallerde gelen turistlere sunulması ve pazarlanması.
g) Bölgede bulunan esnaf ve sanatkârlar için il, ilçe ve beldelerde Kapalıçarşı ve Kervansaray türü alışveriş ve konaklama merkezlerinin yapılması ve mevcut olanların onarımının yapılarak hizmet açılması
h) Bölgede yıllardır başarı ile devam eden okuma yazma seferberliğinin devam ettirilmesi ve el sanatları kurslarının açılarak mikro krediler ile desteklenmesi ve gelen turistlere satılabilmesi için turistik yerlerde stantlar açılması.
—— vb gibi projeler düşünülebilir.
2- Ulaşım ile ilgili projeler olarak:
Bölgenin ekonomik yönden gelişmesi için önemli olan ulaşım entegrasyonunun sağlanması gerekmektedir.
Bu amaçla;
a) Diyarbakır ve Batman arası mevcut demiryolundan örneğin Bismil’den Mardin demiryoluna bağlantı düşünülebilir.
b) Gaziantep-Şanlıurfa demiryolu bağlantısının en yakın mesafeden ve uygun zeminden sağlanması düşünülebilir.
c) Şanlıurfa’ya kadar gelmiş olan otoyolun Mardin’e kadar uzatılarak GAP boyunca devam etmesi düşünülebilir.
d) Bölgede bulunan havaalanlarının (Gaziantep, Şanlıurfa, Mardin) yap/ işlet/devret modeli ile uluslararası havalimanı haline dönüştürülmesi ve uluslararası uçak seferlerinin başlatılması düşünülebilir.
e) Bölgede üretilen meyve, sebze ve hayvancılık ürünlerinin limanlara ve pazarlama merkezlerine bozulmadan taşınması amacıyla frigorifik demiryolu vagonları ve konteynerleri ile soğuk hava depolarının projelendirilmesi düşünülebilir.
f) Bölgeye turistik amaçlı ‘Mezopotamya’ tren, otobüs ve uçak turları düzenlenmesi düşünülebilir.
g) Bölgede ulaşım entegrasyonunun sağlanması bölgeyi önemli bir ‘lojistik üs’ yapacaktır. (Gerekli vasıflı personel için de Lojistik Meslek Lisesi ile Havacılık Meslek Liseleri’nin açılması düşünülebilir.)
3-Üretim ile ilgili projeler:
a) Bölgenin verimli arazilerinde modern tarım usulleri ve teknolojileri uygulanarak en yüksek verim alınabilir. Bu amaçla toprak tahlillerinin, gübreleme tekniklerinin ve damlama sulama teknikleri Bölge Tarım İl müdürlüklerimizden temin edilebilir ve nasıl yapılacağı gezici eğitim ve kontrol araçları ile uzmanlarının kontrolünde gösterilebilir. Ancak bölgeye en yüksek katma değerin kazandırılabilmesi için son ürünün üretilmesi ve uluslararası pazarlanabilmesi gerekmektedir. Bu amaçla arazilerin birleştirilerek kooperatifleşmeleri ve ‘Organize Tarım Bölgeleri’ şeklinde yapılanmaları gerekmektedir. Gerekli vasıflı elemanlar üniversitelerimizin ziraat fakülteleri ve bağlı meslek yüksek okullarından temin edilebilir.
b) Bölgede bulunan besicilerin de kooperatifleşmeleri, modern hayvancılık usulleri ve teknolojilerini uygulayarak birim hayvandan en yüksek verimin alınmasını sağlamaları ve son ürünü üretilebilmeleri için organize hayvancılık bölgeleri şeklinde yapılanmaları gerekmektedir. Gerekli vasıflı personel bölgede bulunan üniversitelerimizin veteriner fakültelerine bağlı MYO ile meslek liselerinden temin edilebilir.
c) Bölgede bulunan ve dünyanın en büyük çiftliği olan Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği’nin örnek proje olarak hem modern tarım usullerinin ve teknolojilerinin uygulandığı hem de modern hayvancılık usulleri ile teknolojilerinin uygulandığı, tohum ve fide üretiminin yapıldığı bölgenin önemli bir üretim ve ana eğitim üssü olabilir.
d) Bölgedeki akarsularda, göllerde ve baraj göllerinde balıkçılığın geliştirilmesi teşvik edilebilir ve Şanlıurfa’da Su Ürünleri Meslek Lisesi’nin açılması düşünülebilir.
e) Gaziantep’te Organize Teknoloji Bölgesi kurularak katma değeri yüksek, ileri teknoloji ürünlerinin üretilmesi sağlanabilir. Gelişen teknolojilerin beraberinde getirdiği yeni iş dallarının yanında yeni meslek dalları da bölgedeki üniversitelerin mühendislik fakültelerine ilaveler yapılarak temin edilebilir. Konu ile ilgili meslek yüksek okulları ile meslek liselerinin açılması da düşünülebilir.
f) Modern tarım ve hayvancılık tesislerin kurulması için gerekli teşvikler Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından düşük faizli-uzun vadeli kredilerle Ziraat Bankası tarafından temin edilebilir. Bu uygulamanın proje bazlı olarak devam etmesi düşünülebilir.
g) Teknoloji yoğun üretimler için ise teknoloji fonunun oluşturulması, Teknoloji (buluş) Borsası’nın kurulması ve Teknoloji Bankası’nın kurulması gerekmektedir.
Ayrıca; bölge insanının iş ve aş sahibi olması ve sağlıklı yaşamı için gerekli olan temiz çevrenin, temiz suyun, temiz gıdanın ve temiz yerleşim merkezlerinin temin edilmesi gerekmektedir.
Bu amaçla;
a) İlgili kamu kurum ve kuruluşlarının koordinatörlüğünde ve yöre insanlarının İMECE usulü katılımıyla gerekli altyapı eksiklikleri giderilebilir.
b) İl/ilçe ve beldelerde meslek eğitim kursları ile el sanatları kursları açılarak vasıfsız insanlarının, vasıflı hale getirilmesi ve mikro kredilerle desteklenerek iş sahibi olmaları sağlanabilir.
c) Mezralarda yaşayan ve herhangi bir üretim yapmayan insanların, üretime katılabilmeleri için mezraların üretim ve pazarlama amaçlı kurulacak ihtisas köylerinde toplanması, eğitilmesi ve kredilendirerek iş sahibi yapılması projelendirilebilir.
d) Temiz, çevre ve erozyonla mücadele için ağaçlandırma çalışmalarına İMECE usulü başlanabilir. Ağaçlandırmanın gelir getirecek ceviz, badem, fıstık, zeytin, dut vb. gibi yörelere uygun meyve ağaçlarının dikilmesi şeklinde düşünülebilir.
e) Evsel atıklar ile sanayi atıklarının akarsulara, göllere ve baraj göllerine verilmesinin önlenmesi ve arıtma tesislerinin kurulmasının zorunlu hale getirilmesi. (Konu ile ilgili olarak Çevre Fonu’nun oluşturulması ve Çevre Bankası’nın kurulması düşünülebilir.)
f) Kırsal kesimlerde enerji ormanlarının kurulması ve güneş enerjisi ile rüzgâr enerjisinden elektrik üretilmesinin teşvik edilmesi. Kanola ekiminin teşviki ve Bio-diesel üretimi düşünülebilir.
g) Gezici sağlık araçları ile tüm bölge insanının sürekli sağlık taramasından geçirilmesi ve konu ile ilgili eğitilmesi.
…… vb. gibi projeler düşünülebilir.
Özetle; bölge insanına iş ve aş temin edilmesi, ülke sevgisinin güçlendirilmesi, bölgeye ve güzel ülkemize huzur ve mutluluk geçirecektir.